Gmina Strawczyn
Gmina położona jest w środkowej części województwa świętokrzyskiego,
należy do powiatu kieleckiego a siedzibą gminy jest Strawczyn.
By poznać piękno ziemi świętokrzyskiej, to nie wolno ominąć gminy
Strawczyn. Na obszarze 86,26 km², bo tyle wynosi obszar gminy, znajduje się
wiele atrakcyjnych miejsc turystycznych. Do najpopularniejszych zaliczyć
należy: dworek Henryka Sienkiewicza z zespołem parkowym w Oblęgorku oraz kapliczkę Św. Rozalii na Perzowej Górze. Poza tym odnajdziemy tu
również pozostałość pieca hutniczego, młyn wodny, zabytkowe kościoły, a
nawet zbór ariański.
Strawczyn
Pomnik upamiętniający Stefana Żeromskiego
Strawczyn to miejsce urodzenia Stefana Żeromskiego.
|
|
Miejsce upamiętniające S. Żeromskiego
|
Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 roku w Strawczynie. Data
ta jest zgodna z datą metryki urodzin znajdującej się w kościele
parafialnym pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w
Strawczynie.
Dworek, w którym mieszkali Żeromscy, był modrzewiowy, na wysokiej,
piaskowcowej podmurówce, o dachu „łamanym”, gontem krytym. Obok stały:
wozownia, lamus, dwie obory, stajnia, szopa, drewutnia i gorzelnia.
Prawdopodobnie na skutek represji rodzina Żeromskich straciła dobra
strawczyńskie i przeprowadziła się do Ciekot – Stefan mieszkał tam w latach
1871 – 1883.
W Strawczynie niestety nie zachował się nawet najmniejszy fragment dworku,
w którym mieszkał Żeromski, w wiosce urządzono więc miejsce pamięci o
pisarzu. Przy drodze stoi „drewniany niepozorny domek”, a przy nim są
informacyjne gabloty z rysunkiem nieistniejących włości państwa Żeromskich i
kalendarium życia pisarza, oraz głaz z napisem:
„Kiedyś stał tu dom, w którym urodził się Stefan Żeromski”
|
|
Miejsce upamiętniające S. Żeromskiego
|
|
|
Miejsce upamiętniające S. Żeromskiego
|
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Strawczynie.
|
|
Kościół w Strawczynie
|
Kościół w Strawczynie ufundował Krzysztof Gawroński w 1629 roku. Budowę
zakończono w 1685 roku, a świątynię poświęcił bp Wojciech Stawowski. W
1835 roku kościół przebudowano, zachował on jednak do dziś niektóre elementy
barokowe. Po wojnie, w pięćdziesiątych latach kościół przebudowano ponownie, z
czasem wyremontowano jego wnętrze.
|
|
Kościół w Strawczynie
|
Perzowa Góra
Rezerwat Przyrody -Perzowa Góra
|
|
Rezerwat Perzowa Góra
|
Rezerwat Przyrody Perzowa Góra (395m n.p.m.) leży w granicach Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego, w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań wsi Hucisko.
|
|
Rezerwat Perzowa Góra
|
Na Perzowej Górze w szczytowej części wzniesienia znajduje się jaskinia
szczelinowa ze skał piaskowca (Grota Świętej Rozalii) z kaplicą św. Rozalii.
Parafianie pielgrzymują do niej od wielu lat. W czasie wojny chronili się
tutaj partyzanci.
Obraz świętej Rozalii znalazł się tutaj według tradycji z
polecenia Kazimierza Wielkiego. Patronka miała chronić ludność od
zarazy. Ludzie często odbywali tutaj pielgrzymki w czasie epidemii w XIX
wieku.
Oblęgorek
Pałacyk Henryka Sienkiewicza
|
|
Pałacyk Henryka Sienkiewicza
|
W Oblęgorku mieści się dworek Henryka Sienkiewicza, który pisarz otrzymał
w darze od społeczeństwa z okazji 25-lecia pracy literackiej. Od 1958 roku
w pałacyku znajduje się muzeum poświęcone jego życiu i twórczości, stanowi
ono oddział Muzeum Narodowego w Kielcach.
W XVI wieku majątek ten był własnością Hieronima Odrowąża. Później
Oblęgorek przeszedł w ręce Tarłów rezydujących na zamku w Piekoszowie.
Za administracji Mieczysława Halika narastały długi na hipotece, więc
gdy nadarzyła się okazja rejent sprzedał ów majątek.
Dworek zaprojektował Hugon Kuder. W obręb wznoszonego budynku włączył
on starsze budynki wcześniejszych właścicieli majątku - niewielki
pawilon myśliwski Tarłów i drewnianą „szwajcarską” willę rejenta
Halika, nieznacznie przekształcając ich południowe elewacje. W
rezultacie powstał dość malowniczy pałacyk o zróżnicowanej bryle i
urozmaiconej linii dachów. Urządzeniem parku zajął się uznany
warszawski ogrodnik Franciszek Szanior.
|
|
Pałacyk Henryka Sienkiewicza
|
|
|
Pałacyk Henryka Sienkiewicza
|
Do pałacyku prowadzi aleja lipowa i brama z czerwonej cegły z
drewnianym ogrodzeniem.
Aleja lipowa została posadzona jesienią 1900 roku. Sadzonki ofiarował
Henrykowi Sienkiewiczowi ziemianin Chludziński z Orszy w guberni
Czernichowskiej.
"... Oblęgorek dostał 600 lip kilkuletnich, drogę do szosy mają nimi
wysadzić w 4 rzędy ..." (H Sienkiewicz, list do syna 15 X 1900 r.)
|
|
Aleja Lipowa
|
|
|
Aleja Lipowa
|
|
|
Brama z czerwonej cegły
|
|
|
Aleja Lipowa
|
Muzeum kowalstwa artystycznego w Oblęgorku.
Oprócz dworku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku można również zwiedzić
Muzeum Kowalstwa Artystycznego - jest to prywatne muzeum należące do
Stanisława Moćki.
Obecnie prowadzone przez syna i wnuka. W muzeum
prezentowane są eksponaty ukazujące dorobek artystyczny rodziny Moćków.
Znajdują się tam różnego rodzaju zawiasy, okucia, kraty, narzędzia,
świeczniki oraz elementy ozdobne.
|
|
Muzeum Kowalstwa Artystycznego
|
Kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Mikołaja w Chełmcach.
|
|
Kościół w Chełmcach
|
Pierwszy kościół w Chełmcach zbudowany w 1440 roku, spłonął podczas pożaru w 1620
roku. Obecny, wczesnobarokowy, powstał z fundacji Jana Tarły, wojewody
lubelskiego w 1665 roku. Konsekrował go bp Władysław Silnicki, sufragan
wileński, 15 sierpnia 1685 roku. Parafia istniała już zapewne w drugiej
połowie XIV wieku. Chełmce przez kilka lat były parafią Henryka Sienkiewicza,
mieszkającego w niedalekim Oblęgorku.
|
|
Kościół w Chełmcach
|
|
|
Przykościelna figura Matki Bożej
|
|
|
Kościół w Chełmcach
|
Dwór i zbór ariański w Chełmcach
|
|
Dwór (zbór ariański) w Chełmcach
|
Dwór w Chełmcach jest jednym z najstarszych obronnych dworów w
świętokrzyskim. Wzniesiony około 1540 roku, jako dwór obronny, tak zwany
wieża rycerska. Chełmce w tym czasie były własnością książąt
Ostrogskich. Pierwotnie, sala na pierwszym piętrze nie posiadała połączenia
z klatką schodową z parterem. Najprawdopodobniej wejście do niej prowadziło
poprzez zwodzony most, przerzucany w miejscu, gdzie obecnie znajduje się
droga. O obronnym charakterze obiektu świadczą grube mury. W XVII wieku
dobra z dworem zostały zakupione przez Tarłów.
Niewykluczone, że dwór pełnił
niegdyś rolę zboru ariańskiego.
|
|
Dwór (zbór ariański) w Chełmcach
|
Wielki piec hutniczy w Kuźniakach
|
|
Piec hutniczy w Kuźniakach
|
W Kuźniakach znajdują się pozostałości wielkiego pieca hutniczego. W 1782
roku na ziemiach polskich pracowały 34 wielkie piece. W Kuźniakach stał
najmniejszy z nich i wówczas należał on do rodziny Radońskich. Huta
„Jadwiga” w II połowie XIX wieku produkowała około 1000 ton surówki rocznie.
Zakład był kilkakrotnie modernizowany, w 1844 roku wyposażono go we
fryszerki – urządzenia przerabiające surówkę na stal. W okresie rozkwitu w
hucie pracowało 70-ciu robotników, wytwarzano balustrady, kraty, krzyże,
blachy. W 1901 roku zakład został częściowo rozebrany.
Wielki piec został
wpisany do rejestru zabytków.
 |
| Piec hutniczy w Kuźniakach |
|
|
Piec hutniczy w Kuźniakach
|
W pobliżu ruin wielkiego pieca stoi na małym wzniesieniu kapliczka typu
domkowego.
|
|
Kapliczka domkowa w Kuźniakach
|
Promnik
Dwór w Promniku
|
|
Ruiny dworu w Promniku
|
Dwór został wybudowany w XVIII wieku, w 1879 roku kupił go razem z blisko
900 hektarami pól i lasów Stanisław Popławski herbu Jastrzębiec za pieniądze
zarobione przy budowie kolei na Syberii. Jego syn Adam zaprzyjaźnił się z
Henrykiem Sienkiewiczem i słynny pisarz nie tylko bywał w Promniku, ale
został nawet chrzestnym jego syna Stanisława.
Ostatni z właścicieli
Stanisław, został rozstrzelany przez Niemców za pomoc partyzantom podczas
wojny. Wdowa po nim mieszkała w Promniku do 1945 roku. W dworze przez jakiś
czas mieściła się szkoła.
Obecny stan dworu to totalna ruina 😪
|
|
Ruiny dworu w Promniku
|
We wsi znajduje się kaplica pw. św. Tekli z 1870 roku,
której fundatorem był Adam Popławski.
|
|
Kaplica św. Tekli w Promniku
|
Niedaleko ruin dworu znajduje się ciekawy zbiornik wodny.
|
|
Zbiornik wodny - Promnik
|
Bugaj
Drewniany młyn wodny na Bugaju.
|
|
Bugaj - młyn wodny
|
Młyn nad rzeką Bobrzą na Bugaju to jeden z najstarszych zachowanych młynów
wodnych w województwie świętokrzyskim. Stoi w miejscu dawnej huty miedzi i
ołowiu, która działała w Bugaju w XVIII wieku.
|
Bugaj - młyn wodny
|
|
Bugaj - młyn wodny
|
Kapliczki i krzyże przydrożne gminy Strawczyn.
Krzyże i kapliczki przydrożne to jeden z elementów małej architektury sakralnej, oto kilka przykładów z gminy Strawczyn.
|
|
Figura Matki Bożej - Promnik
|
|
|
Krzyż - okolice Oblęgorka
|
|
| Krzyż - Hucisko |
|
|
Krzyż - Ruda Strawczyńska
|
|
|
Krzyż - Ruda Strawczyńska
|
