|
Bazylika kolegiacka Narodzenia NMP
w Wiślicy
|
Gmina Wiślica
Gmina Wiślica położona jest województwie świętokrzyskim, w powiecie
buskim. Siedziba gminy to Wiślica.
Atrakcje turystyczne gminy Wiślica
| | |
| | |
|
|
|
Wiślica - siedziba gminy
W Wiślicy znajduję się Bazylika kolegiacka Narodzenia Najświętszej Marii
Panny
Zachowane świadectwa archeologiczne potwierdzaj, że parafia w Wiślicy
istniała już w XI wieku, a więc u samych początków chrześcijaństwa na
ziemiach polskich. Pierwszym kościołem wzniesionym w tym miejscu była
świątynia kamienna w stylu romańskim, której świadectwa zachowały się przede
wszystkim w udostępnionych do zwiedzania podziemiach. W XII wieku wzniesiono
na tym miejscu kolejną romańską świątynię, a w pierwszej połowie XIII wieku
istniała już kolejna budowla trójnawowa. Dynamika zmian architektonicznych
świątyni w Wiślicy świadczy o wyjątkowym znaczeniu tej miejscowości w
ówczesnym państwie. Król Kazimierz Wielki przebudował świątynię w połowie
XIV wieku, nadając jej charakter gotycki. Korpus kościoła został poważnie
uszkodzony podczas działań wojennych w 1915 roku, kiedy to bezpowrotnym
zniszczeniom uległa przede wszystkim romańska elewacja zachodnia. Jest to
jeden z tzw. "kościołów ekspiacyjnych", które król Kazimierz Wielki wzniósł
po zabójstwie ks. Marcina Baryczki. Umieszczone w centralnej części kolumny
dzielą nawę główną na dwie części, nazywane niekiedy "pseudo-nawami". W
niższym i węższym prezbiterium zachowały się fragmenty niezwykle cennych
malowideł bizantyjsko-ruskich z XV wieku. W prezbiterium przechowywana jest
wczesnogotycka figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, tradycyjnie nazwana Matką
Bożą Łokietkową, co ma być świadectwem związku tejże rzeźby z mającym się tu
ukrywać królem Władysławem Łokietkiem.
|
Bazylika kolegiacka Narodzenia NMP
w Wiślicy
|
|
|
Dzwonnica i kościół
|
|
|
Dzwonnica kościelna
|
Dzwonnicę ufundowaną przez ks. kanonika Jana Długosza wzniesiono w
latach 1460- 1470. Jej dwie dolne kondygnacje wzniesiono z kamienia, a
dwie górne z cegły zendrówki z rąbowym wzorem. Pod dachem biegnie fryz
kamienny z herbami: Korony, Litwy, Wieniawa, Dębno, Nałęcz, Paraj, Rawicz,
Grzymała, Ogończyk, Pilawa. W 1915 roku uległ zniszczeniu strzelisty dach
dzwonnicy zwieńczony iglicą, przez co budowla utraciła swój pierwotny
wygląd.
|
|
Mur kościelny
|
Obok kościoła stoi Dom Jana Długosza zwany - "wikariat"
Tę piętrową gotycką kamienicę wzniósł w 1460 roku ks. kanonik Jan
Długosz dla kanoników i wikariuszy. Ceglane szczyty zdobią ostrołukowe
wnęki, w których umieszczono herb rodziny Długoszów — Wieniawa. Środek
parteru zajmuje sień, z której można zejść do piwnic. Zarówno w sieni
jak i w niektórych pomieszczeniach zachowały się fragmenty polichromii,
oraz oryginalne belkowe stropy. W tym domu pod opieką Jana Długosza
mieszkali i pobierali nauki synowie Kazimierza Jagiellończyka.
|
|
Dom Jana Długosza - Wiślica
|
|
|
Dom Jana Długosza - Wiślica
|
|
|
Park w Wiślicy
|
W parku znajduje się pomnik poświęcony ofiarom terroru
hitlerowskiego.
|
|
Pomnik ofiarom terroru hitlerowskiego
|
|
|
Rynek w Wiślicy
|
Gorysławice - kościół św. Wawrzyńca
Gorysławice były dawniej przedmieściem Wiślicy, a pierwszy drewniany
kościół stał tu już w 1326 roku i stanowił odrębną parafię. Obecny kościół
został zainicjowany przez ówczesnego proboszcza ks. Józefa Daniłowicza
i ukończony w 1535 roku. W drugiej połowie XVII wieku z fundacji Wojciecha i
Anny Żelazowskich do nawy, od strony zachodniej, dobudowano barokową
kaplicę, krytą kopułą z latarnią. W pożarze, jaki miał miejsce w 1799,
spłonęły wszystkie budynki kościoła. Odtąd proboszcz już przy tym kościele
nie mieszkał, a obowiązki duszpasterski pełnili księża z kolegiaty z
Wiślicy. W kwietniu w roku 1810 biskup Józef Górski wydał w Kielcach
dekret, mocą, którego skasował parafię w Gorysławicach, a należące tu wsie:
Gorysławice i Kobylniki przeniósł do kolegiaty w Wiślicy. W czasie I
Wojny światowej, świątynia została uszkodzona, a następnie w latach
powojennych odrestaurowana.
|
|
Kościół w Gorysławicach
|
|
|
Kościół w Gorysławicach
|
W murze kościelnym wmurowany jest fragment kapliczki z 1644 roku —
płaskorzeźba przedstawia Chrystusa Zmartwychwstałego.
|
|
Fragment kapliczki z 1644 roku
|
|
|
Plac kościelny
|
Chotel Czerwony - kościół i grota kryształów gipsowych
Kościół św. Bartłomieja w Chotelu Czerwonym.
Parafia w Chotelu Czerwonym powstała prawdopodobnie już w pierwszej
połowie XII wieku, natomiast najstarszy zachowany zapis archiwalny na
temat kościoła pochodzi z roku 1244. Obecny kościół murowany z kamienia
wzniesiono w stylu gotyckim około roku 1450 z fundacji Jana Długosza.
Bryłę świątyni tworzy jednoprzestrzenna nawa na planie zbliżonym do
kwadratu oraz niższe prezbiterium, znajdujące się po stronie wschodniej.
Od strony zachodniej i południowej do kościoła przylegają niewielkie
kruchty.
|
|
Kościół - Chotel Czerwony
|
|
|
Kościół - Chotel Czerwony
|
|
|
Kościół - Chotel Czerwony
|
|
|
Kościół - Chotel Czerwony
|
|
|
Płaskorzeźba na murze kościelnym
|
|
Figura Matki Bożej
- plac kościelny
|
U stóp wzgórza, na którym góruje kościół znajduje się wejście do
groty z kryształami gipsu.
|
|
Grota kryształów gipsowych
|
|
|
Grota kryształów gipsowych
|
Jurków - kościół pw. św. Teresy z Avila
Obecny kościół w Jurkowie zbudowany z kamienia ciosowego z 1875
roku jest czwartą z kolei świątynią w tym miejscu. Jan Długosz podaje,
że już w 1470 roku - „stał w Jurkowie kościół drewniany, mający ze
szlacheckiego folwarku dziesięcinę” (za te dziesięciny jurkowskie
nabywano wino do kolegiaty wiślickiej). Ów kościół przetrwał 100 lat i
uległ zniszczeniu w czasie reformacji. Kolejna drewniana świątynia,
zbudowana w 1629 roku przez Hermolausa z Bobrku Ligęzę, podskarbiego
królewskiego, przetrwała kolejnych 100 lat – strawił ją w 1719 roku
pożar, wywołany przez nie zgaszoną świecę. Trzeci kościół w Jurkowie
został ufundowany przez Helenę z Potockich Morsztynową, wojewodzinę
inflancką, kolatorkę i miejscową dziedziczkę. Obecny kościół został
wzniesiony przez Marię i Stanisława Jastrzębskich, z funduszu
przeznaczonego na ten cel w testamencie przez Amelię Dembińską. Kościół
konsekrował 10 czerwca 1894 roku bp Tomasz Kuliński. Kościół jest
murowany, neogotycki.
|
|
Kościół w Jurkowie
|
|
Figura Matka Boska
- plac kościelny
|
Koniecmosty - kapliczka i drewniany budynek stacyjny
We wsi Koniecmosty stoi kapliczka z figurą
św. Jana Nepomucena.
|
|
Kapliczka - Jan Nepomucen
|
|
|
Kapliczka - Jan Nepomucen
|
W wiosce znajduje się drewniany budynek stacyjny, wpisany do
rejestru zabytków nieruchomych stanowiąca niegdyś część
Jędrzejowskiej Kolei Dojazdowej.
|
|
Ruiny dworca kolejki wąskotorowej
|
|
|
Ruiny dworca kolejki wąskotorowej
|
|
|
Ruiny dworca kolejki wąskotorowej
|
|
|
Torowisko
|
Kobylniki - kapliczka domkowa
W Kobylnikach stoi kapliczka domkowa z 1907 roku.
|
|
Kapliczka w Kobylnikach
|
Skotniki Dolne - kapliczki przydrożne
W Skotnikach Dolnych stoi przydrożna figura św. Floriana prawdopodobnie z 1860 roku. Niedaleko figury św. Floriana znajduje się przydrożny kamienny krzyż z datą na cokole 28 czerwca 1860 rok.
|
|
Figura św. Floriana
|
|
|
Przydrożny krzyż
|
W okolicach Skotnik Dolnych znajdują się jeszcze dwa krzyże: kamienny i metalowy.
|
|
Kamienny krzyż
|
|
|
Metalowy krzyż
|
