Pińczów krótki opis miasta
Pińczów niewielkie miasteczko położone w sercu Ponidzia nad
brzegiem Nidy jest siedzibą powiatu pińczowskiego, który
rozciąga się w Dolinie Nidy oraz Garbu Pińczowskiego.
Powiat Pińczowski słynie z największych złóż gipsu w Europie
a symbolem Ponidzia jest miłek wiosenny.
|
|
Miłek symbol Ponidzia
|
W XII wieku w miejscu dzisiejszego Pińczowa istniał gród, a przy grodzie funkcjonował kamieniołom, który dawał zatrudnienie pobliskiej ludności. Gród w 1241 roku prawdopodobnie zniszczyli Tatarzy i na jego miejscu wzniesiono zamek, u którego stóp rozwinęła się osada. W roku 1424 osada stała się własnością rodu Oleśnickich. Na Górze Zamkowym wznieśli nową siedzibę, a w 1428 Władysław Jagiełło nadał Pińczowowi prawa miejskie.
Atrakcje turystyczne Pińczowa
Kościół Jana Ewangelisty i klasztor paulinów w Pińczowie
|
|
Kościół Jana Ewangelisty
|
Kościół Jana Ewangelisty w Pińczowie był kiedyś częścią zespołu
klasztornego oo. paulinów, których do Pińczowa sprowadził biskup
krakowski Zbigniew Oleśnicki. Świątynia wzniesiona została w
1430 roku z inicjatywy biskupa w związku z nadaniem praw
miejskich osadzie w 1428 roku.
Jest to świątynia trójnawowa bazylikowa, pierwotnie wybudowana
była w stylu gotyckim, do dziś zachowała się kruchta zachodnia
ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W latach 1551–1586
kościół został przejęty przez Braci Polskich – arian, którzy
urządzili w nim zbór kalwiński. W XVII wieku został przebudowany
w stylu manierystycznym. W latach 1720-1723 dobudowano do
południowej nawy barokową kaplicę kopułową zwaną
„Kaplicą Aniołów”.
Tuż przy kościele stoi wysoka na 14 metrów
barokowa dzwonnica powstała w latach 1685-1691 z dzwonami
gotyckimi, jeden z nich ufundował sam
biskup Zbigniew Oleśnicki.
|
|
Dzwonnica i kościół
|
|
|
Dach kościoła
|
Na placu kościelnym stoi figura św. Floriana.
|
|
Figura św. Floriana
|
W dawnych budynkach paulińskiego klasztoru mieszczącego się
obok kościoła urządzone jest obecnie Muzeum Regionalne.
|
Muzeum Regionalne-
były klasztor paulinów
|
|
|
Muzeum Regionalne- były klasztor paulinów
|
Na skwerze przed muzeum stoi pomnik piewcy Ponidzia–Adolfa Dygasińskiego
|
|
Pomnik Adolfa Dygasińskiego
|
|
|
Element kościoła i klasztoru
|
Dom Ariański w Pińczowie
|
|
Dom ariański
|
Przy dawnym rynku mirowskim (mirów był kiedyś odrębnym miastem
założonym w 1592 roku przez Zygmunta Myszkowskiego, później został
przyłączony do pobliskiego Pińczowa) stoi
renesansowy budynek z przełomu XVI i XVII wieku. Nazywany
Domem Ariańskim lub Drukarnią Ariańską, jednak nigdy takiej
funkcji nie pełnił, co potwierdziły już dawno przeprowadzone badania.
Przypuszcza się, że mieszkał tam
Daniel z Łęczycy-drukarz kalwiński, ale mógł też to być
„dom wójta mirowskiego”, albo pełnić funkcje łaźni.
Jest to jedyna zachowana do dziś w Pińczowie
renesansowa kamienica mieszczańska. Zbudowana przez kamieniarzy
włoskich z wapienia pińczowskiego.
Prawdą jest jednak to, że Pińczów dawno, dawno temu był siedzibą
Arian (braci polskich radykalnego odłamu reformacji). W XVI wieku
Mikołaj Oleśnicki wypędził Paulinów z miasta, i sprowadził
protestanckich kaznodziejów. Kościół Jana Chrzciciela i klasztor
pauliński zmieniono wówczas na zbór kalwiński. W budynkach
klasztornych założono słynne na całą Europę
reformackie gimnazjum pińczowskie. Protestancka szkoła
funkcjonowała w latach 1551–1567 roku, a po śmierci Mikołaja
Oleśnickiego gimnazjum zamknięto.
W 1586 roku biskup krakowski Piotr Myszkowski zakupił dobra
pińczowskie, nastąpiła wówczas rekatolizacja Pińczowa. Do miasta
powrócili paulini, a gimnazjum protestanckie zamieniono w szkołę
prowadzoną przez parafię św. Jana Ewangelisty.
Największym wydarzeniem literackim za czasów Arian w Pińczowie
było przełożenie na język polski całej Biblii. Dokonali tego
kalwiniści związani z gimnazjum różnowierczym w latach 1558–1563.
Kościół Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i Sanktuarium Mirowskie w
Pińczowie
Kościół został ufundowany w 1587 roku przez biskupa krakowskiego Piotra
Myszkowskiego.
W 1683 roku sprowadzono reformatów i erygowano klasztor. Konsekrował go 28
listopada 1688 roku biskup krakowski Jan Małachowski.
Zakonnicy zmienili nieco wygląd świątyni, gdyż bogaty wystrój był
niezgodny ze skromną regułą zakonna. Zrównali wieże kościoła z wysokością
dachu, usunęli niektóre dekoracje z fasady i herby
Myszkowskich.
W 1910 roku klasztor został zlikwidowany przez władze carskie. W
czasie I wojny światowej kościół został częściowo uszkodzony.
W 1928 roku franciszkanie przywrócili swój klasztor.
W kościele znajduje się czczony jako cudowny obraz
Matki Bożej Mirowskiej z Dzieciątkiem na lewej ręce, sprowadzony
przez margrabiego Zygmunta Myszkowskiego. Obraz jest podobizną rzymskiego
obrazu Matki Bożej Śnieżnej zwanej także jako Zbawienie Ludu
Rzymskiego. Konsekrowany był w 1987 roku, a w dniu 14 czerwca 1992 roku
ukoronowany został przez nuncjusza apostolskiego arcybiskupa Józefa
Kowalczyka.
|
|
Sanktuarium Mirowskie
|
|
|
Sanktuarium Mirowskie
|
|
|
Furta kościelna
|
Kościół jest otoczony murem kamiennym w którym znajdują się stacje Drogi Krzyżowej
|
|
Mur kościelny
|
|
|
Stacja Drogi Krzyżowej
|
Na placu kościelnym stoi figura św. Franciszka.
|
|
Figura św. Franciszka
|
Kaplica św. Anny w Pińczowie
|
|
Góra św. Anny
|
Kaplica św. Anny wzniesiona została w
1600 roku w stylu manierystycznym na wierzchołku pagórka górującego nad
Pińczowem. Wybudowano ją według projektu Santi Gucciego, a
ufundował ją margrabia Zygmunt Myszkowski wraz z członkami
pińczowskiego Bractwa św. Anny. Do budowy wykorzystano
pińczowski kamień.
Była to pierwsza, w Polsce wolno stojąca kaplica kopułowa o wyłącznie
kultowym przeznaczeniu.
|
|
Kaplica św. Anny
|
|
|
Kaplica św. Anny
|
|
|
Widok na Pińczów z Góry św. Anny
|
Pałac Wielopolskich w Pińczowie
|
|
Pałac Wielopolskich
|
Pałac Wielopolskich w Pińczowie został wzniesiony w latach
1773-1799 u podnóża Góry Zamkowej w stylu barokowo-klasycystycznym przez
Franciszka Wielopolskiego, być może według projektu
Jana Ferdynanda Naxa.
|
|
Pałac Wielopolskich
|
Przy pałacowym parku znajduje się późnorenesansowy
pawilon ogrodowy z końca XVI wieku nazywany częściej jednak
basztą ogrodową, autorstwa Santi Gucciego. Wraz z ogrodem
i czterema innymi niezachowanymi do dzisiaj pawilonami stanowił
integralną część zamku Myszkowskich.
|
|
Pawilon ogrodowy
|
W późniejszych latach był elementem architektury w ogrodzie
Pałacu Wielopolskich.
|
|
Baszta ogrodowa
|
Pińczowskim portal z herbem Jastrzębiec
|
|
Dom przy ul. Piłsudskiego
|
Przy ulicy Piłsudskiego stoi budynek z przełomu XVIII i XIX
wieku. Jego fronton przyozdobiony jest portalem z
herbem Jastrzębiec pochodzącym z rozebranego zamku.
|
|
Portal z herbem Jastrzębiec
|
|
|
Portal z herbem Jastrzębiec
|
|
|
Dom z portal z herbem Jastrzębiec
|
Synagoga w Pińczowie
|
|
Synagoga w Pińczowie
|
Stara Synagoga w Pińczowie znajdująca się w dzielnicy
żydowskiej na Mirowie. Wybudowana w latach 1594-1609 za
pozwoleniem marszałka wielkiego koronnego Zygmunta Gonzagi
Myszkowskiego. Twórcą synagogi być może był pochodzący z Florencji,
architekt Santi Gucci.
Synagoga jest obecnie jedną z najstarszych synagog w Polsce oraz
najstarszą, gdzie wszystkie pomieszczenia tworzą jednolitą, zwartą bryłę
przykrytą wspólnym dachem.
|
|
Synagoga w Pińczowie
|
|
|
Synagoga w Pińczowie
|
Ciuchcia Ekspres Ponidzie
Pińczowski zalew, św. Nepomucen i samolot Bies
Pińczowski zalew to sztuczny zbiornik wodny usytuowany w
poszerzonym i pogłębionym lewym starorzeczu rzeki Nidy. Jest on
chroniony wałami przeciwpowodziowymi.
|
|
Zalew w Pińczowie
|
|
|
Zalew w Pińczowie
|
Nad zalewem stoi murowana kapliczka domkowa z figurą
Jana Nepomucena z początku XIX wieku.
|
|
Kapliczka św. Jana Nepomucena
|
|
|
Figura św. Jana Nepomucena
|
Brzeg zalewu zdobi również samolot TS-8 Bies.
|
|
Samolot TS-8 Bies
|
