Kiedy zwiedzamy warszawskie zabytkowe kościoły, wybudowane w ciągu wieków często odbudowane po zniszczeniach II wojny światowej dowiadujemy się nie tylko o przeszłości starych dzielnic Warszawy, ale i o różnych stylach sztuki sakralnej a przede wszystkim o wiekopomnych wydarzeniach historycznych...
Warszawskie zabytkowe kościoły
Kościół św. Anny w Warszawie
 |
| Kościół św. Anny - Warszawa |
Kościół św. Anny w Warszawie znajduje się przy Krakowskim Przedmieściu 68 w dzielnicy Śródmieście w Warszawie, jest jeden z najstarszych kościołów w Warszawie oraz najstarszy przy Trakcie Królewskim.
Budowę kościoła rozpoczęto w 1454 roku dla bernardynów, których do Warszawy sprowadziła księżna Anna Fiodorówna wdowa po księciu Bolesławie III. Świątynia ta spłonęła w 1507 roku, ale w latach 1518 -1533 z fundacji księżnej Anny z Radziwiłłów i Jana Lubrańskiego, biskupa poznańskiego odbudowana. 16 listopada 1611 roku przed kościołem św. Anny margrabia brandenburski, elektor Jan Zygmunt Hohenzollern złożył hołd lenny Zygmuntowi III Wazie. Podczas potopu szwedzkiego kościół spalono. Po zakończeniu walk przystąpiono do kolejnej odbudowy, tym razem w stylu barokowym, z fundacji kasztelana wojnickiego Jana Wielopolskiego, wg projektu Giovanniego Battisty Gisleniego i Tytusa Liwiusza Boratiniego, odbudowa trwała do 1667 roku. W latach 1786-1788 dobudowano obecną fasadę według projektu Chrystiana Piotra Aignera, a fundatorami byli król Stanisław August Poniatowski oraz mieszczanin Józef Kwieciński. 9 maja 1794 roku po zdjęciu święceń kapłańskich, przed kościołem został powieszony skazany na karę śmierci targowiczanin biskup inflancki Józef Kazimierz Kossakowski. W latach 1832-1837 dobudowano do kościoła kaplicę MB Loretańsiej według projektu Henryka Marconiego i fundacji Tomasza Zamoyskiego. W 1864 roku po powstaniu styczniowym klasztor bernardynów został skasowany. W 1928 roku świątynia stała się kościołem akademickim. W czasie II wojny światowej dwukrotnie spłonął dach kościoła – w 1939 i 1944 roku, ale wnętrze w znacznym stopniu przetrwało, odrestaurowano je po II wojnie światowej.
Kościół św. Anny jako jedyny w Warszawie zawiera w sobie elementy aż czterech stylów architektonicznych, których wiele elementów jest autentycznych, niezniszczonych podczas II wojny światowej. W budowli odnajduje fragmenty gotyckich przypór i murów, renesansowych kaplic, barokowy korpus i freski oraz klasycystyczną fasadę.
Dzwonnica została wybudowana kosztem Anny Jagiellonki w 1583 roku jako wolnostojąca. Od początku pełniła raczej rolę punktu widokowego niż dzwonnicy — związane to było z tym, iż ówczesny kościół św. Anny posiadał już trzy sygnaturki z dzwonami. Dzwonnica została przebudowana w latach 1819-1821 przez Chrystiana Piotra Aignera w stylu neorenesansu oraz nadbudowana, po wojnie została poddana renowacji.
 |
| Dzwonnica kościelna |
Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie
 |
Bazylika Archikatedralna św. Jana Chrzciciela
- Warszawa |
Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela znajdująca się na Starym Mieście w Warszawie przy ul. Świętojańskiej 8 i jest jednym z najstarszych kościołów Warszawy. Pierwotnie kościół był pod wezwaniem Ścięcia św. Jana Chrzciciela, obecnie Męczeństwa św. Jana Chrzciciela. Na jego miejscu w XIII wieku prawdopodobnie stał drewniany kościółek książąt mazowieckich. Pierwsza wzmianka na jego temat pochodzi z 1339 roku i dotyczy odbywającego się tutaj procesu przeciw Krzyżakom. Później w miejsce drewnianego kościoła postawiono murowaną świątynię. W 1406 ów świątynia stała się kolegiatą (kapituła przybyła z Czerska), w 1798 po utworzeniu godności biskupa warszawskiego kolegiata otrzymała tytuł katedry, a w 1818 stała się archikatedrą, a w 1960 kościół otrzymał tytuł bazyliki. W jej murach wygłaszał kazania ksiądz Piotr Skarga, Władysław IV Waza zaprzysiągł tu swoje pacta conventa, tu odbywały się śluby, koronacje dwóch władców Polski, pogrzeby wielu osobistości oraz została zaprzysiężona Konstytucja 3 Maja. Świątynia była wielokrotnie przebudowywana. Podczas powstania warszawskiego w 1944 roku kościół stał się terenem walk, a po upadku powstania został wysadzony w powietrze. Zniszczeniu uległo 90% murów. Po II wojnie światowej zrekonstruowano pierwotną formę świątyni, przywracając dawną wysokość dachu i gotycką formę elewacji.
 |
Bazylika Archikatedralna św. Jana Chrzciciela
- Warszawa |
Kościół Matki Bożej Łaskawej w Warszawie
 |
Kościół Matki Bożej Łaskawej
- Warszawa |
Kościół Matki Bożej Łaskawej dawniej kościół klasztorny Narodzenia NMP i Św. Ignacego Loyoli znajduje się na Starym Mieście w Warszawie obok archikatedry przy ul. Świętojańskiej 10. W kościele mieści się Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej Patronki Warszawy z koronowanym obrazem Matki Bożej Łaskawej. Kościół wzniesiony został staraniem kaznodziei ks. Piotra Skargi w latach 1609-1626 dla zakonu jezuitów, a fundatorami byli m.in. król Zygmunt III Waza. Świątynię zaprojektował prawdopodobnie Jan Frankiewicz. Na początku XVII wieku runęła wieża kolegiaty, jezuici wówczas wznieśli przy swojej świątyni wysoką wieżę, która do dziś góruje nad Starym Miastem. Przez pierwszą połowę XVII wieku trwało wyposażanie wnętrza świątyni, niestety, w 1656 roku zostało ono zdewastowane przez Szwedów. Wiek XVIII to okres przywracania kościołowi jego świetności i kolejnych przeróbek. Między innymi dobudowano wtedy do świątyni kolejne dwie kaplice. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 roku kościół został przejęty przez Komisję Edukacji Narodowej i przemianowany na kościół szkolny. Kościół przez krótki czas należał do Bractwa Niemieckiego pod wezwaniem Świętego Brunona. Bardzo krótko mieściła się w nim siedziba paulinów. W 1818 kościół przeżył kryzys i był traktowany jako magazyn katedralny, a w 1828 roku przechowywano w nim wełnę. 1834 roku kościół przejęli pijarzy, którzy opiekowali się nim do kasaty swojego zakonu do 1864 roku. Następnie świątynia pełniła funkcję kościoła pomocniczego w parafii katedralnej. W 1918 roku do kościoła powrócili jezuici. Świątynia została spalona w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku, a następnie wysadzona przez Niemców. Jezuici uchronili wówczas przed zniszczeniem najcenniejsze skarby świątynne a w tym cudowny obraz Matki Bożej Łaskawej. Do odbudowy kościoła przystąpiono po zakończeniu wojny w latach 1950-57. Po odbudowie świątynia odzyskała swój dawny wygląd
 |
Kościół Matki Bożej Łaskawej
- Warszawa
|
Kościół Ducha Świętego w Warszawie
 |
| Kościół Duch Świętego - Warszawa |
Kościół Ducha Świętego znajduje się przy ulicy
Długiej 3. Pierwszy drewniany kościółek
prawdopodobnie powstał tu w 1339
roku, a w 1388 roku założono przy nim pierwszy warszawski szpital.
W czasie potopu szwedzkiego kościół
został całkowicie zrujnowany. Na życzenie króla Jana Kazimierza, w dowód
uznania za bohaterska obronę Jasnej Góry, magistrat miasta Warszawy oddał
kościół Ducha Świętego zakonowi paulinów. Odłączono wówczas szpital
od kościoła. W 1699 położono kamień
węgielny pod nowy kościół, który został
zbudowany w latach 1707-1717 w stylu baroku według projektu Józefa Pioli i
Bellottiego. W tym czasie w kraju panowała zaraza dżumy. W roku 1711 po ustaniu zarazy, z kościoła pw. Ducha Świętego
wyruszyła pierwsza piesza pielgrzymka na Jasną Górę, z dziękczynnym wotum
Warszawy dla Matki Najświętszej. W 1819 rząd
carski usunął paulinów z Warszawy, a kościół przejęło Bractwo św. Benona. 1863
roku po Powstaniu styczniowym przed kościołem umieszczono figurę Matki Bożej
dłuta Czajkowskiego. W czasie powstania warszawskiego 1944 roku 20 września na
skutek bombardowania kościół został zniszczony przez Niemców, a w jego
podziemiach zginęło kilkadziesiąt osób, a wnętrze kościoła zostało doszczętnie
zniszczone. W roku 1947 August kardynał Hlond Prymas Polski, oddał kościół
świętego Ducha ojcom paulinom. Kościół odbudowano w 1956.
 |
| Kościół Duch Świętego - Warszawa |
Kościół św. Jacka w Warszawie
 |
| Kościół św. Jacka - Warszawa |
Kościół św. Jacka jest częścią zespołu klasztornego oo. dominikanów, którzy do Warszawy przybyli w na początku XVII wieku. Barokowa świątynia z elementami renesansu i gotyku, położona jest przy ulicy Freta 8/10. Budowa tej świątyni rozpoczęła się w latach 1610-1612 z fundacji mieszczan warszawskich a projektantem prawdopodobnie był Giovanni Battista Trevano, natomiast głównym budowniczym był Jan Włoch. Do 1612 roku ukończono prezbiterium, do 1626 roku korpus, a do 1639 roku gotowy był cały kościół. Następnie dobudowano zakrystię i skarbiec w latach 1650-1654, kaplicę św. Dominika w latach 1691-1694 oraz dzwonnicę w latach 1717-1719. W czasie potopu szwedzkiego 8 września 1655 roku w wielkim refektarzu klasztoru odbyły się rokowania pomiędzy wysłannikami Karola Gustawa a magistratem Warszawy w sprawie poddania miasta. Szwedzi zajęli klasztor na kwatery. Podanie głosi, że żołnierz szwedzki strzelił z pistoletu do obraz Najświętszej Panny Łaskawej (poświęconego przez nuncjusza apostolskiego de Torres w lutym 1651 roku), kula odbiła się od obrazu i śmiertelnie ugodziła świętokradcę. W przedrozbiorowej Warszawie kościół uważany był za największy i najbogatszy. W ramach represji po powstaniu styczniowym dominikanie zostali eksmitowani w 1864 roku. W 1944 roku w czasie powstania warszawskiego kościół zamieniony został na szpital. W wyniku niemieckich bombardowań kościół został zrujnowany, a pod jego gruzami zginęło ponad 1000 osób. W 1947 roku kościół i klasztor ponownie przejęli dominikanie, wtedy też rozpoczęła się jego odbudowa, która trwała do 1959 roku.
 |
| Kościół św. Jacka - Warszawa |
Kościół św. Marcina w Warszawie
 |
| Kościół św. Marcina - Warszawa |
Kościół św. Marcina znajduje się przy ul. Piwnej na Starym Mieście w Warszawie. Kościół został ufundowany wraz z klasztorem dla augustianów prawdopodobnie w 1353 roku, była to trójnawowa świątynia o układzie halowym. Augustianie zostali sprowadzeni do Warszawy z Pragi przez księcia mazowieckiego Siemowita III. W latach 1631-1636 kościół został przekształcony w trójnawową bazylikę i zyskał cechy barokowe. Kolejna przebudowa miała miejsce w latach 1730-1752 według projektu Karola Baya, wówczas wzniesiono późnobarokową fasadę. W 1864 roku po upadku powstania styczniowego klasztor augustianów został skasowany a jego dobra skonfiskowane przez władze rosyjskie. W czasie powstania warszawskiego w 1944 roku kościół został całkowicie zniszczony i był odbudowywany w latach 1950-59. W 1956 roku Prymas Polski Stefan kard. Wyszyński uzyskał zgodę na przekazanie świątyni i klasztoru Siostrom Franciszkankom Służebnicom Krzyża Świętego. Obecnie jest to kościół późnobarokowy z pozostałościami barokowymi i reliktami gotyckimi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz