sobota, 9 października 2021

Miedziana Góra — wyprawa krajoznawcza po gminie

gmina-miedziana-gora-powiat-kielecki

Gmina Miedziana Góra 

Gmina położona jest w powiecie kieleckim, siedzibą gminy jest Miedziana Góra. Pierwsze zapiski o miejscowości pochodzą z 1581 roku i mówią o osadzie „z miedzianych gór”. Osada powstała jako osiedle górnicze związane z pobliskimi kopalniami rud miedzi i żelaza, eksploatowanymi w okresie XVI-XIX wieku. 


                                   Warto zobaczyć w gminie 
 

1. Miedziana Góra - siedziba gminy

2. Bobrza - pozostałości Zakładów Wielkopiecowych 
3. Ćmińsk - kościół pw. Trójcy Świętej
4. Ciosowa - pomnik przyrody
5. Tumlin Podgród - rezerwat przyrody „Kręgi Kamienne”
6. Kostomłoty Pierwsze - kaplica pw. Przemienienia Pańskiego







Miedziana Góra siedziba gminy


Największą atrakcją Miedzianej Góry to tor wyścigowy. Powstał on w latach 1976-1977 z inicjatywy Włodzimierza Wójcikiewicza – prezesa Automobilklubu Kieleckiego. Tor zaprojektował  Józef Marcinkowski.

Tor składa się z następujących elementów:

  • Duża pętla" o długości 4160 m, której część biegnie przez las, a część pokrywa się z drogą krajową nr 74. Najdłuższa prosta o długości 450 m.
  • "Mała pętla" (owal) o długości 1140 metrów.
  • Tor kartingowy o długości 880 m.

miedziana-gora-tor-wyscigowy
Główny budynek przy torze


miedziana-gora-tor-wyscigowy
Fragment małej pętli 

Kaplica św. Barbary

Kaplica św. Barbary, którą warto zobaczyć znajduje się na zadrzewionym wzgórzu góry Buchcinej, przy trasie Kielce – Łódź. Według dokumentu z 1836 r. kaplicę ufundował Kasper Żelazny. Powstanie kaplicy związane było z działalnością górniczą (wydobycie miedzi) prowadzoną na terenie gminy.

miedziana-gora-kaplica-swietej-barbary
Kaplica św. Barbary


miedziana-gora-kaplica-swietej-barbary
Kaplica św. Barbary


Obok kaplicy stoi metalowy krzyż

miedziana-gora-kaplica-swietej-barbary
Krzyż przydrożny 


U podnóża góry znajduje się kapliczka św. Jana Ewangelisty 

miedziana-gora-swiety-jan-ewangelista
Buchcina Góra 


miedziana-gora-swiety-jan-ewangelista
Kapliczka św. Jana 

miedziana-gora-swiety-jan-ewangelista
Figura św. Jana 







Bobrza - pozostałości Zakładów Wielkopiecowych

Tradycje hutnicze w Bobrzy sięgają roku 1598, kiedy to sprowadzeni z Włoch hutnicy, wybudowali kuźnicę, a następnie rozpoczęli budowę wielkiego pieca. Był to pierwszy wielki piec na ziemiach polskich. Produkowano w nim stal na handel, przedmioty użytku codziennego jak siekiery i łopaty, a także broń dla polskiej armii m.in. pałasze i armaty. Wielki piec w tym miejscu działał do roku 1660, kiedy to został przeniesiony do pobliskiego Umru. Do tradycji hutniczych w Bobrzy planowano powrócić dopiero w ramach planu uprzemysłowienia Królestwa Polskiego w XIX wieku. Plan przygotowany przez Stanisława Staszica zakładał budowę zakładu wielkopiecowego. Składał się on z pięciu wielkich pieców o wysokości 18 metrów a dla zabezpieczenia skarpy górnego poziomu zakładu wzniesiono kamienny mur oporowy o ponad 500 metrów długości, 15 metrów wysokości, 5 metrów szerokości podstawy i ok. 3,5 szerokości korony. Miał to być największy kompleks, dzieło Fryderyka Lampego, o zdolności produkcyjnej wynoszącej około 9 tysięcy ton surówki żelaza. Zakładano także budowę osiedla przyfabrycznego, jak i wiele innych elementów, jednakże zrealizowanie wszystkich planów się nie powiodło. Głównym powodem był rozwój procesów technologicznych w hutnictwie — zastąpienie drewna bardziej wydajnym koksem, a także powódź w 1828 roku oraz wybuch powstania listopadowego. W kolejnych latach zakład zmienił w warsztaty kowalskie oraz w tkalnie. W 1965 roku pozostałości zakładu wielkopiecowego zostały wpisane do rejestru zabytków.  

bobrza-ruiny-zakladu-wielkopiecowego
Ruiny Zakładu Wielkopiecowego w Bobrzy 

bobrza-ruiny-zakladu-wielkopiecowego
Ruiny Zakładu Wielkopiecowego w Bobrzy 


bobrza-ruiny-zakladu-wielkopiecowego
Ruiny Zakładu Wielkopiecowego w Bobrzy 


bobrza-ruiny-zakladu-wielkopiecowego
Ruiny Zakładu Wielkopiecowego w Bobrzy 

bobrza-ruiny-zakladu-wielkopiecowego
Fragment muru oporowego 


bobrza-kapliczka-przydrożna
Bobrza - kapliczka przydrożna 






Ćmińsk - kościół pw. Trójcy Świętej

Kościół pw. Świętej Trójcy w Ćmińsku  pochodzi z okresu późnego renesansu. W 1646 roku Piotr Gębski (biskup krakowski), oddał na 25 lat dobra biskupie w Ćmińsku Bernardowi Servallemu, którego zobowiązał do wystawienia kościoła. Świątynię wzniesiono jednak w latach 1646-49, konsekrowano w 1658 roku.  Kościół murowany z łomów i ciosów czerwonego i białego piaskowca na zaprawie wapiennej.

cminsk-kosciol-swietej-trojcy
Kościół Świętej Trójcy w Ćmińsku 

cminsk-kosciol-swietej-trojcy
Kościół Świętej Trójcy w Ćmińsku 

Do początku





Ciosowa - pomniki przyrody 

Na terenie sołectwa Ciosowa znajdują się dwa pomnik przyrody nieożywionej: 

  • Góra Ciosowa - odsłonięcie geologiczne w nieczynnym kamieniołomie
  • Góra Kamień - odsłonięcie geologiczne zwane „Piekło – Kamień”


Góra Ciosowa


Góra Ciosowa (365 m n.p.m.) należy do Wzgórza Tumlińskiego i jest ich ostatnim ogniwem od strony południowej. Góra jest jednym z licznych w tym rejonie wzniesień zbudowanych z dolnotrasowego piaskowca. Na terenie nieczynnego kamieniołomu "Ciosowa", ochroną objęto ścianę skalną o wysokości do 20 metrów i długości ok. 70 metrów. Czerwono-wiśniowe zabarwienie piaskowca kwarcowego jest spowodowane domieszką hematytu - minerału żelaza.

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 


gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa


gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 

gora-ciosowa-czerwona-sciana-skalna
Góra Ciosowa 


Piekło-Kamień

Na sąsiedniej Górze Kamień (398 m n.p.m.)  położonej  na wzgórzu Tumlińskim, znajdują się również ciekawe odsłonięcie geologiczne. Na zadrzewionym  zboczu, kilkadziesiąt metrów przed szczytem wznoszą się bowiem na wysokość 5 metrów wychodnie skalne piaskowca dewońskiego o brunatnym zabarwieniu zwane  "Piekło – Kamień”.

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień

pieklo-kamien-ciosowa-skaly
Piekło-Kamień








Tumlin-Podgród - rezerwat przyrody „Kręgi Kamienne”


Rezerwat przyrody- "Kręgi Kamienne" 

„Kręgi Kamienne” jest to rezerwat przyrody nieożywionej, leżący na rozległym wzgórzu o nazwie Góra Grodowa (399 m n.p.m) wchodzących w skład wzniesień Pasma Tumlińskiego. Położony jest na terenie Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej w północno-zachodniej części Wzgórz Tumlińskich. Największym bogactwem i atrakcją rezerwatu są naturalne wychodnie geologiczne dolnotriasowych piaskowców tzw. piaskowców tumlińskich oraz ich sztuczne odsłonięcia  w starych wyrobiskach i w ścianach czynnego kamieniołomu. Najprawdopodobniej w VII – VIII wieku mieścił się tu pogański ośrodek kultowy, natomiast X wieku funkcjonowała wczesnośredniowieczna osada – grodzisko.

Na terenie rezerwatu znajduje się murowana kaplica z 1850 roku p.w. Przemienienia Pańskiego, postawiona na miejscu drewnianej upamiętniającej zwycięstwo nad Szwedami.

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Tumlin Podgród - rezerwat "Kręgi Kamienne"

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Tumlin Podgród - rezerwat "Kręgi Kamienne"

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Rezerwat "Kręgi Kamienne"

Kapliczka Przemienienia Pańskiego

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Tumlin Podgród - rezerwat "Kręgi Kamienne"

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Tumlin Podgród - rezerwat "Kręgi Kamienne"

Kapliczka Przemienienia Pańskiego 


tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Rezerwat "Kręgi Kamienne"

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Rezerwat "Kręgi Kamienne"

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Rezerwat "Kręgi Kamienne"

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Tumlin Podgród - rezerwat "Kręgi Kamienne"

tumlin-podgrod-rezerwat-przyrody-kamienne-kregi
Tumlin Podgród - rezerwat "Kręgi Kamienne"


"Kręgi Kamienne" - kapliczka Przemienienia Pańskiego







 Kostomłoty Pierwsze - kaplica pw. Przemienienia Pańskiego


Kaplica wybudowano w 1812 lub 1816 roku z inicjatywy wójta Mikołaja Żaka i mieszkańców Kostomłotów. Usytuowana jest na Górze Janowej, która wznosi się na wysokość 274 m oraz w pobliżu rzeki Sufraganiec. 

kostomloty-kapliczka-przemienienia-pańskiego
Kostomłoty - kaplica pw. Przemienienia Pańskiego 

kostomloty-kapliczka-przemienienia-pańskiego
Kostomłoty - kaplica pw. Przemienienia Pańskiego 





Warto też zwiedzić gminę Masłów

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Połaniec odkryty!

  Gmina Połaniec   Gmina Połaniec położona jest w województwie świętokrzyskim w powiecie staszowskim. Połaniec  Ruszcza Połaniec  Kośció...