Gmina Bodzentyn

Miasto i cala gmina Bodzentyn to region leżący w samym sercu Gór Świętokrzyskich stwarza to idealne warunki do wędrówek i odkrywanie wiele zabytków i ciekawych miejsc.

Bodzentyn
Święta Katarzyna
Wzdół Rządowy
Krajobraz gminy Bodzentyn

Bodzentyn

Bodzentyn to jedno z najstarszych miast w świętokrzyskim.
Dawno, dawno temu na gruntach wsi Tarczek, biskup krakowski Jan Bodzanta z Jankowa herbu Poraj ufundował miasto Bodzentyn. Mimo braku dokumentu lokacyjnego można stwierdzić, że miało to miejsce między 1348 a 1355 r.

Miejsca które warto zobaczyć w Bodzentynie

Kościół Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława

Ruiny zamku

Kościół św. Ducha

Zagroda Czernikiewiczów

Pozostałości murów miejskich

Dwa rynki w Bodzentynie

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława w Bodzentynie

Świątynia została ufundowana przez biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Wybudowano ją na miejscu wcześniejszego kościoła z 1355 roku, który uległ pożarowi.

bodzentyn-swietokrzyskie-kosciol-swiety-stanislaw

Kościół św. Stanisława w Bodzentynie

Ruiny zamku w Bodzentynie

W roku 1365 biskup Florian z Mokrska herbu Jelita wybudował zamek na skarpie nad rzeką Psarką i otoczył miasto murami.

Biskupi krakowscy budowlę kilkakrotnie przebudowywali, zmieniając jej funkcję z obronnej na rezydencjalną. Dziś, po wielu kolejach losu, zamek stanowi malowniczą ruinę na wzgórzu.

Ruiny zamku w Bodzentynie

Kościół św. Ducha w Bodzentynie

Pierwsza świątynia powstała w 1475 roku. Pierwotnie był to drewniany kościół przyszpitalny. Na jego miejscu wybudowano w pierwszej połowie XVII wieku murowaną świątynię. Kościół został dwa razy zniszczony przez pożar - najpierw w 1619 roku, a następnie w pożarze miasta w 1917 roku. Od czasu pożaru ruiny świątyni przez wiele lat stały i niszczały. Dopiero po prawie stu latach, odbudowano i zrekonstruowano zabytkową świątynię i od 2010 roku kościół znów pełni funkcje sakralne.

Kościół św. Ducha w Bodzentynie

Zagroda Czernikiewiczów w Bodzentynie

Zagroda została zbudowana w 1809 roku przez Jana Czernikiewicza. Był on bogatym gospodarzem, posiadał aż 34 morgi ziemi.

Obecnie zabytek należy do Muzeum Wsi Kieleckiej, zachowanym in situ, czyli w oryginalnym miejscu.

Zagroda Czernikiewiczów

Pozostałości murów miejskich z II połowy XIV w Bodzentynie

Mury obronne otaczały zabudowę miejską Bodzentyna z rynkiem i kolegiatą oraz łączyły się od strony zachodniej z umocnieniami zamku.

Mur obronny w Bodzentynie

Rynki w Bodzentynie

W Bodzentynie są aż dwa rynki. W centralnej części Górnego Rynku stoi pomnik św. Floriana. Został on wzniesiony w roku 1807.

bodzentyn-rynek-górny-kolumna-swietego-floriana

Figura św. Floriana w Bodzentynie

Rynek Górny w Bodzentynie

Na drugim rynku w Bodzentynie, stoi kamienny posąg św. Jana Nepomucena. Według daty na cokole figura pochodzi z roku 1807.

Figura Jana Nepomucena w Bodzentynie

Natomiast przy ul. Kieleckiej stoi druga figura św. Jana Nepomucena i krzyż wotywny

bodzentyn-ulica-kielecka-jan-nepomucen-krzyz-wotywny

Ulica Kielecka w Bodzentynie

ŚWIĘTA KATARZYNA

Miejscowość położona jest u stóp Łysicy, na skraju Puszczy Jodłowej.

Ciekawe miejsca w Świętej Katarzynie

Klasztor bernardynek i kościół

Kapliczka Żeromskiego

Kapliczka i Źródełko św. Franciszka

Łysica i Puszcza Jodłowa

Miejsca Pamięci Narodowej

Kapliczki przydrożne

Klasztor bernardynek i kościół w Świętej Katarzynie

Według legendy Świętą Katarzynę założył rycerz Wacławek, osiadły tu ok. 1399 roku jako pustelnik. Wybudował tu drewniany kościół pw. św. Katarzyny. Na jego miejscu biskup krakowski Jan Rzeszowski ufundował w latach 1471–1478 klasztor Bernardynów (od 1815 roku – bernardynek przybyłych z Drzewicy).

Klasztor i kościół w Świętej Katarzynie

Kapliczka Żeromskiego w Bodzentynie

Kapliczka Żeromskiego znajduje się na szlaku prowadzącym na Łysicę, na terenie dawnego cmentarz. Wzniesiona została w końcu XVIII wieku jako kaplica grobowa rodziny Jankowskich.

Obecnie bardziej znana jest pod nazwą kapliczki Żeromskiego, ponieważ za młodych lat Stefan Żeromski wyrył na jednej ze ścian swoje imię i nazwisko, dlatego też nazywana jest „Kapliczką Żeromskiego”.

Kapliczka S. Żeromskiego

Nieopodal kapliczki znajdują się dwie mogiły: z czasów powstania styczniowego oraz z czasów II wojny światowej.

Mogiły obok kapliczki

Na początku szlaku, prowadzącego na Łysicę, stoi pomnik Stefana Żeromskiego. Wykonany jest z piaskowca, widnieje na nim podobizna pisarza oraz jego słowa mówiące, że:

„Puszcza jest niczyja. Nie moja ani twoja, ani nasza, Jeno Boża. Święta”

Pomnik S. Żeromskiego

Kapliczka i Źródło św. Franciszka

Kapliczka św. Franciszka znajduje się na niewielkiej polanie w Puszczy Jodłowej przy drodze prowadzącej na Łysicę. W 1641 roku bernardyni wybudowali tu pierwszy kościółek, a obecna drewniana kapliczka pochodzi z XIX wieku.

swieta-katarzyna-kapliczka-swietego-franciszka

Kapliczka św. Franciszka

Obok kapliczki znajduje się Źródełko św. Franciszka. Woda ze źródełka uznawana jest za leczniczą.

Według legendy młodsza z sióstr wypłakała tu oczy po tym, jak starsza zginęła pod gruzami zamku zburzonego przez piorun. Jej łzy zasiliły cudowne źródełko i dlatego woda ma szczególną moc leczenia oczu.

swieta-katarzyna-zrodelko-swietego-franciszka

Źródełko św. Franciszka

Łysica i Puszcza Jodłowa

Określenie "Puszcza Jodłowa" wprowadził do literatury Stefan Żeromski. Puszcza Jodłowa to część Puszczy Świętokrzyskiej na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Brama do Puszczy Jodłowej

Łysica to najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich o wysokości 614 m n.p.m. Znajduje się w zachodniej części Łysogór, na południowy wschód od wsi Święta Katarzyna.

Łysica

Krzyż na szczycie Łysicy postawiono w czerwcu 1930 roku. Został wzniesiony przez ks. Władysława Kostrzewskiego oraz miejscową ludność.

Widnieje na nim napis:

„NIEŚMIERTELNEMU KRÓLOWI WIEKÓW, JEZUSOWI CHRYSTUSOWI, GŁOSI CZEŚĆ I CHWAŁĘ PUSZCZA JODŁOWA”.

Łysica

Puszcza Jodłowa

Drogowskaz

Altanka na szlaku na Łysicę

Miejsca Pamięci Narodowe w Świętej Katarzynie

Góry Świętokrzyskie były w czasie II Wojny Światowej terenem działań wielu oddziałów partyzanckich. Partyzantom pomagali mieszkańcy okolicznych wiosek. Niemcy w odwecie uciekali się do terroru i zbiorowych mordów. Dziś w wielu miejscach znaleźć można poświęcone ich ofiarom pomniki.

Żołnierze ZWZ-AK stacjonujący w Świętej Katarzynie oraz jej mieszkańcy przeżyli w dniach 1-26 czerwca 1943 roku niemiecką akcję pacyfikacyjną. Hitlerowscy żandarmi zamordowali w tych dniach około 80 osób.

Przy wejściu na szlak prowadzący na Łysicę odsłonięty został w 1972 roku kamienny pomnik, posiada on napis głoszący:

"Wieczna cześć i chwała rodakom z najbliższych okolic zamordowanym przez faszystów hitlerowskich w roku 1943".

swieta-katarzyna-miejsce-pamieci-narodowej

Pomnik Pamięci w Świętej Katarzynie

W klasztorze w Świętej Katarzynie stacjonował od maja do lipca 1943 roku 62 Pluton Zmotoryzowany Żandarmerii dowodzony przez Alberta Schustera. W tym czasie Niemcy dokonywali we wsiach położonych w pobliżu Św. Katarzyny, licznych egzekucji i aresztowań.

Zbiorowe mogiły ofiar hitlerowskiego terroru, znajdują się na skraju lasu, w miejscu, gdzie zaczyna się szlak turystyczny na Łysicę.

Zbiorowa mogiła

Dla upamiętnienia Zgrupowania AK „Ponury” odsłonięto w 2011 roku pomnik w kształcie kapliczki znajdujący się na szlaku wiodącym ze Świętej Katarzyny na Łysicę. Na tablicy umieszczono inskrypcję o treści

„Bogu Wszechmogącemu na chwałę, ludziom na pożytek, Górom Świętokrzyskim w podzięce za udzielenie schronienia Zgrupowaniom Partyzanckim AK Ponury po niemieckiej obławie na Wykus – Barwinek we wrześniu 1943 roku”.

Pomnik Pamięci w Świętej Katarzynie

Pomnik dla upamiętnienia Polaków pomordowanych w dniach 1-26 czerwca 1943 roku przez Niemców w Świętej Katarzynie stoi na szlaku na Łysicę.

Pomnik Pamięci w Świętej Katarzynie

Przydrożne kapliczki w Świętej Katarzynie

Ciekawa ośmiokątna kapliczka stoi przy trasie Kielce – Bodzentyn. Wykonana jest z kamienia a pokryta gontem.

Przydrożna kapliczka

Obok kapliczki stoi kamienny krzyż.

Przydrożny krzyż

Przy klasztorze znajduje się kapliczka św. Katarzyny Aleksandryjskiej pochodzi z XIX wieku.

Kapliczka św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Wzdół Rządowy

We Wzdole Rządowym znajduje się kościół pw. Wniebowzięcia NMP, który został wzniesiony z fundacji sekretarza królewskiego Bernarda Servallego i jego żony Teresy w 1687 roku. Konsekrowany w roku 1710 przez biskupa Kajetana Łubieńskiego. Świątynia została przebudowana w latach 1939-1945.

Kościół we Wzdole Rządowym

Kamienna rzeźba św. Mikołaja stoi we Wzdole Kolonii. Jest to jedna z najstarszych figur w gminie Bodzentyn.

Na jej podstawie widnieje zatarty już częściowo słabo czytelny napis: „A.D. 1772 Thome Januchtowski”.

Figura św. Mikołaja we Wzdole

"Wzgórze Barbarka" z kapliczką św. Barbary znajduje się przy drodze z Bodzentyna do Suchedniowa. Kapliczkę na wzgórzu wznieśli w połowie XIX wieku górnicy z Siekierna, którzy codziennie przemierzali tę trasę do Suchedniowa.