Kościół pw. Świętego Macieja Apostoła w Siewierzu - rys historyczny
Pierwszy kościół parafialny w Siewierzu był romańską
świątynią pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela z 1144 roku. Wokół kościoła zlokalizowane było pierwotne osadnictwo w postaci osady targowej i grodu
kasztelańskiego. W wyniku lokacji Siewierza w II połowie XIII wieku nowo
powstałe miasto zostało założone 2 km na północ od dawnego grodu. W jego
pobliżu zaistniała potrzeba budowy nowej świątyni, która przejęłaby funkcje
kościoła parafialnego. Początkowo nowy kościół pw. św. Macieja Apostoła był
filią parafii przy romańskim kościele św. Jana Chrzciciela. Dopiero od początku
XV wieku stał się kościołem parafialnym, który istnieje do dziś.
Pierwotny kształt świątyni ze względu na brak badań – nie
jest obecnie znany. Prawdopodobnie była to świątynia drewniana. Dopiero źródła
z XV wieku mówią, że kościół posiadał murowany chór i drewnianą nawę główną. Z
czasem dobudowano gotyckie prezbiterium. W XVI wieku drewnianą nawę zastąpiono
murowaną, a świątynia po przebudowie uzyskała cechy gotycko-renesansowe.
Następnie, wczesnobarokowej przebudowy dokonano w XVII wieku z inicjatywy
biskupa krakowskiego – księcia siewierskiego, Piotra Gębickiego (1642-1657).
Zakres tych prac nie jest obecnie znany. Być może z czasów tej przebudowy
pochodzi północna kaplica i zakrystia oraz mur otaczający kościół. Natomiast z
czasami rządów biskupa krakowskiego – księcia siewierskiego, Andrzeja
Załuskiego (1746-1758) należy łączyć powstanie w murze otaczającym kościół
dwóch bram od strony południowej, w tym monumentalnej, trójarkadowej bramy
biskupiej, zwieńczonej grupą rzeźb z Ukrzyżowaniem i zegarem słonecznym. Brama
ta, pełniąc w przeszłości podwójną funkcję (dzwonnica), służyła także
uświetnieniu książęcej władzy biskupów krakowskich, którzy w drodze do zamku
tędy udawali się do kościoła. Tym tłumaczy się reprezentacyjny charakter bramy,
nawiązującej w swej kompozycji do motywu łuku triumfalnego.
Obecny kształt świątynia uzyskała w wyniku przebudowy z lat
1782-1784 dokonanej z inicjatywy biskupa krakowskiego — księcia siewierskiego
Kajetana Ignacego Sołtyka (1759-1788). W tym czasie przedłużono nawę świątyni,
wzniesiono nową jednowieżową fasadę, zbudowano kruchtę, skarbiec i jedną
kaplicę od strony południowej. Z tych czasów pochodzi również brama główna w
murze kościelnym od strony zachodniej. W wyniku tej przebudowy kościół otrzymał
wygląd barokowo klasycystyczny.
Dla upamiętnienia tej przebudowy, na drewnianej tablicy
usytuowanej nad wejściem głównym do kościoła, umieszczono herb i monogram
Kajetana Sołtyka.
Na terenie kościoła przy bramie głównej stoją figury św.
Jana Nepomucena i św. Floriana przeniesione z Rynku w 1940 roku.
 |
Kościół pw. św. Macieja Apostoła
w Siewierzu |
 |
| Trójarkadowa brama kościelna |
 |
| Ołtarz główny kościoła |
 |
Figura Jana Nepomucena
- plac kościelny |
 |
| Herb Kajetana Sołtyka |
